Dãn bể lớn hố sau là gì và có nguy hiểm không ?
1. Định nghĩa:
Dãn bể lớn hố sau (MCM):Là tình trạng khoang chứa dịch não tủy ở vùng hố sau (gọi là bể lớn) rộng hơn bình thường(>10mm), nhưng không kèm bất thường cấu trúc não hoặc bất thường phát triển của tiểu não và não thất IV.
Dãn hố sau ở thai nhi 25 tuần
2. Cơ chế hình thành:
Phát triển bất đối xứng giữa nhu mô não và khoang dịch não tủy.
Chậm phát triển hoặc thoái triển sớm của các cấu trúc bao quanh bể lớn.
3. Liên quan di truyền:
MCM đơn độc hoặc AC đơn độc → hiếm khi liên quan di truyền.
Nếu kèm bất thường khác (bất thường não, nhiễm sắc thể, hội chứng đa dị tật) → có thể liên quan gen, nên xem xét tư vấn và xét nghiệm di truyền.
4. Cần làm thêm xét nghiệm gì?
Siêu âm hình thái học toàn diện: đánh giá có bất thường khác kèm theo không.
Siêu âm não thai chi tiết (Neurosonography): kiểm tra kỹ vùng hố sau, não thất, não giữa.
MRI não thai nhi (nếu cần)
Giúp phân biệt MCM với Dandy-Walker variant hoặc khiếm khuyết thể chai.
Phát hiện dị tật ẩn mà siêu âm khó thấy (ví dụ: rối loạn cấu trúc vỏ não).
Hình ảnh siêu âm hệ thần kinh để đánh giá các cấu trúc não vùng hố sau
5. Theo dõi trong thai kỳ
Một số trường hợp có thể thoái lui dần trong các tuần cuối thai kỳ.
Một số khác có thể tăng nhẹ → cần theo dõi định kỳ bằng siêu âm.
Tần suất theo dõi: tuỳ trường hợp cụ thể → bác sĩ sẽ tư vấn.
6. Ý nghĩa sau sinh
MCM đơn độc → không ảnh hưởng nhiều đến phát triển thần kinh. Phần lớn trường hợp không cần điều trị, chỉ can thiệp khi có triệu chứng thần kinh.
Nếu có đi kèm với các bất thường khác → Tiên lượng xấu hơn
Có thể cần siêu âm não sau sinh để:
Xác nhận lại chẩn đoán.
Đánh giá biến chứng hoặc chèn ép (nếu có).
Kiểm tra các thay đổi sau sinh.
Nếu không có bất thường kèm theo → tiên lượng rất tốt, trẻ phát triển bình thường.
✅ Kết luận
MCM và AC là các bất thường có thể phát hiện trên siêu âm tiền sản.
Khi không kèm bất thường khác, tiên lượng rất tốt, phần lớn trẻ phát triển bình thường.
Cần phân biệt rõ với các bất thường nặng như Dandy-Walker malformation.
Không cần can thiệp sản khoa nếu chỉ có MCM đơn độc.
Theo dõi sau sinh giúp đánh giá hoàn chỉnh và yên tâm cho gia đình.