SIÊU ÂM THAI 2D, 3D, 4D, 5D là gì?
Siêu âm là một công cụ chẩn đoán hình ảnh dựa trên nguyên lý sử dụng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh. Kỹ thuật này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực y khoa; riêng trong sản khoa, siêu âm là phương tiện chính để theo dõi sự phát triển và đánh giá thai nhi. Công nghệ siêu âm không ngừng phát triển nhằm đáp ứng các yêu cầu đặt ra, với các loại siêu âm như 2D, 3D, 4D (tương ứng với số chiều không gian và thời gian). Những thuật ngữ này đôi khi gây khó hiểu cho người nghe. Nội dung dưới đây sẽ giải thích cơ bản về các loại siêu âm này:
Kĩ thuật siêu âm 2D:
Đây là loại siêu âm cơ bản, được sử dụng phổ biến nhất để khảo sát hình thái, tăng trưởng thai nhi, lượng nước ối, v.v. Siêu âm 2D đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trong siêu âm sản khoa với nguyên lý tạo hình từ một lát cắt qua phần khảo sát.
Hình 1: Hình ảnh siêu âm 2D đánh giá khuôn mặt thai nhi
Kĩ thuật siêu âm 3D, 4D:
Siêu âm 3D là phương pháp tái tạo hình ảnh tổng hợp từ nhiều mặt cắt siêu âm 2D, giúp cung cấp cái nhìn tổng thể hơn về khu vực khảo sát. Có nhiều ứng dụng tạo hình 3D, chẳng hạn như tạo hình đa mặt phẳng, tăng cường tương phản, hoặc đảo nghịch hình ảnh; tuy nhiên, bài viết này không bàn sâu về các ứng dụng đó.
Siêu âm 4D thực chất là hình ảnh chuyển động thời gian thực của siêu âm 3D, với chiều thứ tư là thời gian. Mặc dù siêu âm 4D cho phép quan sát chuyển động của thai nhi, song độ phân giải hình ảnh có thể thấp hơn so với 3D để đảm bảo mượt mà khi hiển thị. Do đó, trong một số tình huống, các bác sĩ thường sử dụng hình ảnh 3D để quan sát chi tiết khuôn mặt thai nhi.
Hình 2 : Hình ảnh 3D khuôn mặt thai nhi, siêu âm 4D cho hình ảnh chyển động nhưng thường độ phân giải không cao bằng 3D
Siêu âm 5D:
Phương pháp này là một cải tiến từ kỹ thuật siêu âm 3D, tập trung vào việc tăng cường hình ảnh ba chiều theo nhiều hướng: tăng chiều sâu (Hdlive, TrueVue, RealisticVue...), tạo hiệu ứng xuyên thấu (Silhouette, CrystalVue...) cũng như tự động hóa quá trình lấy mặt cắt và đo đạc. Nhờ đó, các đánh giá về khuôn mặt có thể rõ ràng hơn đối với bác sĩ siêu âm. Sự phát triển của kỹ thuật này hỗ trợ bổ sung cho phương pháp chẩn đoán truyền thống, đặc biệt là khi nhiều hội chứng di truyền có biểu hiện ở khuôn mặt thai nhi.
Hình 3: Hình ảnh 5D tăng cường chiều sâu (đổ bóng) giúp thấy rõ các rãnh ở khuôn mặt
Lợi ích của siêu âm 3D:
Các dị tật có thể phát hiện qua siêu âm thường chỉ cần dùng siêu âm 2D. Tuy nhiên, siêu âm 3D mang lại các lợi ích sau:
· Đánh giá tổn thương rõ ràng hơn.
· Hỗ trợ các chuyên khoa liên quan (nhi, chỉnh hình) cũng như giúp sản phụ hiểu tổn thương.
Tóm lại, siêu âm 3D,4D,5D là một tiến bộ kỹ thuật giúp tổng hợp hình ảnh từ siêu âm 2D, hỗ trợ khảo sát thai nhi toàn diện hơn. Ngoài ra, một số nghiên cứu chỉ ra rằng siêu âm 3D còn góp phần tăng cường sự gắn kết mẹ - con trước sinh và giúp giảm các hành vi nguy cơ ở thai phụ (ví dụ: giảm uống rượu). Tuy các ý kiến về lợi ích này vẫn còn tranh cãi, nhiều chuyên gia sản khoa đã ghi nhận tác động tích cực đối với thai phụ khi họ quan sát hình ảnh thai nhi qua siêu âm 3D, kể cả trong trường hợp thai nhi có bất thường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Condon JT, Corkindale C. The correlates of antenatal attachment in pregnant women. Br J Med Psychol 1997; 70: 359– 372.
2. Lerum C, LoBiondo-Wood G. The relationship of maternal age, quickening, and physical symptoms of pregnancy to the development of maternal-fetal attachment. Birth 1989; 16: 13– 17.
3. Sedgmen B, McMahon C, Cairns D, Benzie RJ, Woodfield RL. The impact of two-dimensional versus three-dimensional ultrasound exposure on maternal–fetal attachment and maternal health behavior in pregnancy. Ultrasound Obstet Gynecol 2006; 27: 245– 251.