Điểm(Nốt)phản âm sáng ở tim thai nhi – Có đáng lo không?
Trong quá trình siêu âm thai, đôi khi bác sĩ sẽ thông báo có “điểm phản âm sáng” “điểm phản âm dày” trong tim em bé (tiếng Anh: echogenic intracardiac focus – EIF). Đây là một hình ảnh khá thường gặp, khiến nhiều mẹ bầu lo lắng. Vậy thực chất dấu hiệu này là gì, có nguy hiểm cho thai hay không?
Điểm phản âm sáng là gì?
- Là một chấm sáng nhỏ, tròn, tăng âm thường tương đương với phản âm của xương, thường nằm trong buồng tim, hay gặp nhất ở thất trái (có thể nằm ở thất phải hoặc cả 2 thất, cũng như có thể có nhiều hơn 1 điểm phản âm).
- Đây không phải là bất thường tim cũng như không ảnh hưởng đến chức năng tim của thai nhi.
- Có thể xuất hiện ở 3–5% thai kỳ bình thường, đặc biệt gặp nhiều hơn ở người châu Á.
Hình 1: Điểm phản âm sáng ở tim ở 1 thai nhi mắc hội chứng Down
Ý nghĩa lâm sàng
- Đa số là lành tính: chỉ đơn thuần là sự phản xạ của tia siêu âm từ cấu trúc trong tim, không gây bệnh lý tim mạch cho bé.
- Được xem là một “dấu hiệu mềm” gợi ý bất thường nhiễm sắc thể (nhất là hội chứng Down). Tuy nhiên, nếu chỉ có EIF đơn độc, thai đã được sàng lọc trước sinh và kết quả nguy cơ thấp → gần như không làm tăng nguy cơ bất thường cho em bé.
Hướng dẫn mới nhất của ACOG (Hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ)
- Nếu chỉ có EIF đơn độc và thai đã được làm xét nghiệm sàng lọc (double test, NIPT, …) nguy cơ thấp → không cần làm thêm gì.
- Nếu chưa làm sàng lọc → bác sĩ sẽ tư vấn mẹ lựa chọn xét nghiệm NIPT hoặc xét nghiệm huyết thanh (quad test) để đánh giá thêm.
- Nếu có nhiều dấu hiệu bất thường khác kèm theo → cần được tư vấn di truyền và theo dõi chuyên sâu.
Cần phân biệt với những bất thường nào?
Không phải chấm sáng nào trong tim cũng là EIF lành tính. Bác sĩ siêu âm sẽ cần phân biệt với:
- U tim (thường là u cơ tim – rhabdomyoma).
- Canxi hóa bệnh lý do nhiễm trùng bẩm sinh hoặc rối loạn chuyển hóa.
- Huyết khối, sùi trong tim.
- Bất thường van hoặc cơ tim.
Điểm khác biệt là EIF rất nhỏ, tròn, sáng, không làm biến dạng tim, không ảnh hưởng đến hoạt động tim.
Hình 2: Tổn thương u cơ tim rất dễ lầm với điểm phản âm sáng ở tim
Lời khuyên cho mẹ bầu
- Bình tĩnh, vì hầu hết trường hợp EIF đều không gây hại cho thai nhi.
- Hãy trao đổi với bác sĩ về việc đã hoặc chưa làm xét nghiệm sàng lọc trước sinh.
- Nếu đã có kết quả nguy cơ thấp → không cần lo lắng, không cần làm thêm siêu âm tim thai chỉ vì EIF.
- Nếu chưa sàng lọc → nên làm để yên tâm hơn. Theo dõi siêu âm trong lần siêu âm sau để vì để loại trừ các tổn thương giống với nốt phản âm sáng (vd như u cơ tim).
Kết luận
Điểm phản âm sáng ở tim thai nhi là dấu hiệu khá thường gặp, phần lớn là lành tính và không ảnh hưởng đến sức khỏe em bé. Điều quan trọng là mẹ bầu cần được tư vấn đầy đủ, làm xét nghiệm sàng lọc nếu cần, để có một thai kỳ an toàn và yên tâm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
American College of Obstetricians and Gynecologists’ Committee on Practice Bulletins—Obstetrics; Committee on Genetics; Society for Maternal-Fetal Medicine. Screening for Fetal Chromosomal Abnormalities: ACOG Practice Bulletin, Number 226. Obstet Gynecol. 2020 Oct;136(4):e48-e69. doi: 10.1097/AOG.0000000000004084. PMID: 32804883.
https://bvhungvuong.vn/danh-cho-benh-nhan/not-phan-am-sang-trong-tim-thai-nhi